Μ Α Ρ Κ Η Σ Ι Ο Σ Ν Τ Ε Σ Α Ν Τ
Τί γνωρίζουμε για τον Μ. Ντε Σαντ και την προέλευση του όρου Σαδισμός; Ακολουθούν κάποιες στοιχειώδεις πληροφορίες και για όσους ενδιαφέρονται περισσότερο, στο διαδίκτυο (και όχι μόνο) θα βρούν πολλά περισσότερα.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ (από τη Βικιπαίδεια)
Ο Ντονασιέν Αλφόνς Φρανσουά Κόμης ντε Σαντ (Παρίσι, 2 Ιουνίου 1740 - Charenton, Saint-Maurice 2 Δεκεμβρίου 1814) ευρύτερα γνωστός ως Μαρκήσιος ντε Σαντ (Marquis de Sade, όπως ονομαζόταν πριν το θάνατο του πατέρα του και τη λήψη του τίτλου του κόμητος), επικαλούμενος από τους θαυμαστές του ο "Θεϊκός Μαρκήσιος", ήταν Γάλλος συγγραφέας και φιλόσοφος με ηδονιστικές, κυρίως, και αθεϊστικές θεωρήσεις, που κατέστη περιώνυμος για την γενετήσια διαστροφή της απόλαυσης του εκδηλούμενου φόβου, τρόμου και πόνου που προκαλούσε στις συντρόφους του, όπου και εκ του τίτλου του η καθιέρωση του όρου «σαδισμός».
Η φιλοσοφία του πρεσβεύει μία ακραία μορφή ελευθερίας, η οποία συνδέεται άμεσα με την ηθική ελευθεριότητα, και σκοπεί στην απεξάρτηση του ατόμου από κάθε κατεστημένη νομική, ηθική ή θρησκευτική αρχή με τελικό στόχο την επίτευξη της απόλυτης ατομικής ικανοποίησης, που θεωρεί ως την ανώτατη αξία.
Τα έργα του περιέχουν ακραίες μορφές ερωτικών πρακτικών και συχνά οι περιγραφές του κινούνται μέσα στα όρια της πορνογραφίας. Εξ αιτίας της προκλητικής γραφής του και των ιδεών του πέρασε είκοσι εννέα χρόνια έγκλειστος σε άσυλα και σωφρονιστικά ιδρύματα. Το έργο του προκάλεσε και συνεχίζει να προκαλεί αντιμαχόμενες κριτικές ενώ κατέστη πόλος έμπνευσης για άλλους συγγραφείς και καλλιτέχνες διαχρονικά. Η δική του άποψη για το έργο του συμπυκνώνεται στην παρακάτω ρήση του:
"Ο τρόπος σκέψης μου είναι το αποτέλεσμα των στοχασμών μου. Είναι κομμάτι της εσώτερης ύπαρξής μου, του τρόπου που είμαι φτιαγμένος. Για το σύστημά μου, το οποίο αποδοκιμάζετε, είναι επίσης η μέγιστη παρηγοριά στη ζωή μου, η πηγή της ευτυχίας μου. Σημαίνει περισσότερα για μένα απ' ότι η ίδια μου η ζωή."
Ο ΟΡΟΣ ΣΑΔΙΣΜΟΣ (από τη Βικιπαίδεια)
Ο όρος σαδισμός (γαλλ. sadisme) δημιουργήθηκε από το Γερμανό ψυχίατρο Richard von Krafft-Ebing (1840-1902) και χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1886 στο έργο του Psychopathia Sexualis. Η σημασία του έχει να κάνει με την επίδραση της σκληρότητας στη σεξουαλική διέγερση με την επιβολή σωματικού πόνου, νοητικής βασάνου ή και των δύο παράλληλα. Περιγράφεται επίσης ως γενετήσια διαστροφή κατά την οποία προκαλείται διέγερση μόνο με την πρόκληση πόνου σε άλλο άτομο ή με τη θέα αίματος. Αναφέρεται ότι η αίσθηση σεξουαλικής ευχαρίστησης παράγεται με πράξεις κακοποίησης ή τιμωρίας του ερωτικού αντικειμένου από ζώα ή ανθρώπους και συνίσταται από μία αρχική επιθυμία να πονέσει, να πληγώσει ή ακόμα και να καταστρέψει το σεξουαλικό αντικείμενο, ώστε να επιτευχθεί η σεξουαλική ευχαρίστηση.
Οι απόψεις του, καθώς και η σεξουαλική δράση σε έργα του συνέτειναν στο να δανείσει μεταθανάτια το όνομά του στον ψυχοπαθολογικό αυτό όρο.
Το αντίθετο του σαδισμού είναι o μαζοχισμός. Κατά τον μαζοχισμό το άτομο διεγείρεται σεξουαλικά όταν του επιβάλλεται πόνος, περιορισμός ή τιμωρία. Σε μερικούς ανθρώπους συνυπάρχουν και οι δυο τάσεις του σαδισμού και του μαζοχισμού (σαδομαζοχισμός).
ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ (σε ελληνική μετάφραση)
Μετά από χρόνια απαγόρευσης, από το 1991 επιτράπηκε η κυκλοφορία των βιβλίων του στην Ελλάδα.
Διάλογος ιερωμένου και ετοιμοθάνατου.
Ο δήμιος και το θύμα του
120 Ημέρες στα Σόδομα
Φιλοσοφία στο Μπουντουάρ
Ο Απατημένος Πρόεδρος
Γεννηθήτω το θέλημά σας
Ο σύζυγος ιερέας, προβηγκιανό διήγημα
Ο κερατάς του ίδιου του εαυτού του
Αυγουστίνη Βιλμπλάνς
Επιστολή προς τον αστυνομικό διευθυντή Chenon - 19 Ιουλίου 1789
Ζυστίν ή τα βάσανα της αρετής
Ιουλιέτα
Oι Aτυχίες της Aρετής
Απόψεις για το μυθιστόρημα
Πάνω στην άμεση δημοκρατία και την απάτη των "εκπροσωπήσεων"
Τα εγκλήματα του έρωτα - Νουβέλες ηρωικές και τραγικές
ΤΑΙΝΙΕΣ:
Οι παρακάτω ταινίες βασίστηκαν στο έργο του.
Marquis de Sade's Justine 1968
Eugenie. The Story of Her Journey into Perversion 1969
De Sade 1970
Salò o le 120 giornate di Sodoma 1975
Cruel Passion 1977
Waxwork 1988
Marquis 1989
Night Terrors 1994
Marquis de Sade Dark Prince 1996
Sade 1999
Quills 2000
Lunacy 2005
ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥ
Ακολουθούν κάποιες χαρακτηριστικές απόψεις του, που αποτυπώνουν χαρακτηριστικά τη βάση της ιδεολογίας του. Τα παρακάτω προέκυψαν από σταχυολόγηση που έκανα από βιβλία του. ‘Μιλάει’ ο M. de Sand σε πρώτο πρόσωπο.
«Οι σκληρές ηδονές είναι σήμερα –κυρίως στους άνδρες– πολύ διαδεδομένες, με το επιχείρημα: Κάθε ανθρώπος που επιδιώκει την ηδονή έχει ως στόχο να διεγερθεί, και θέλουμε να το καταφέρουμε με τα πιο δραστικά μέσα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο πόνος τού άλλου επιδρά πάνω μας περισσότερο και πιο διεισδυτικά από την ευχαρίστησή του. Kάνει πιο βίαιο το ξύπνημα των ζωικών μας ενστίκτων, τα κατευθύνει παλινδρομικά προς τις κατώτερες περιοχές και πυροδοτεί αμέσως τα όργανα της ηδονής.
Εξάλλου, οι εκδηλώσεις ευχαρίστησης είναι πάντα αβέβαιες στις γυναίκες, συχνά απογοητευτικές και επιπλέον, είναι δύσκολο να τις προκαλέσει ένας γέρος ή ένας άσχημος, ενώ οι εκδηλώσεις του πόνου δεν απατούν.»
«Αλλά μπορεί ν’ αντιτείνει κανείς: Είναι ανθρωπιστικό να προκαλείς πόνο στον άλλο για τη δική σου ηδονή; Σ’ αυτό οι αλιτήριοι¬ απαντούν, ότι είναι απόλυτα λογικό και φυσικό να προτιμούν αυτό που αισθάνονται απ’ αυτό που δεν αισθάνονται. Μήπως νιώσαμε ποτέ την παραμικρή παρόρμηση στο να προτιμούμε τους άλλους απ΄ τον εαυτό μας; Μήπως δεν είμαστε ο καθένας μόνος και δεν δράει ο καθένας για λογαριασμό του σ’ αυτό τον κόσμο;»
«Οι πρώτοι χριστιανοί –κυνηγημένοι για τη γελοία πίστη τους– φώναζαν: ‘Η φύση λέει ο συ μισείς ετέρω μη ποιήσεις’. ¬–Ανόητοι! Τέτοια λόγια λένε μόνο οι άνθρωποι και μάλιστα οι αδύναμοι. Ποτέ μια ισχυρή προσωπικότητα δεν είπε κάτι τέτοιο. Η φύση η οποία μάς έχει εμφυτεύσει ένστικτα που μας ωθούν στην απόλαυση, πώς θα μπορούσε αμέσως μετά να περιμένει να μην φροντίζουμε τον εαυτό μας αν αυτό βλάπτει τους άλλους; Η φύση –μητέρα όλων μας– μιλά πάντα για τον εαυτό της και τίποτα δεν είναι πιο εγωιστικό απ’ το μήνυμά της: Προτίμησε τον εαυτό σου σε βάρος του οποιουδήποτε άλλου. Έτσι λοιπόν, η σκληρότητα δεν είναι διαστροφή αλλά αρετή, με την οποία η φύση μας προικίζει όλους, αρετή που αλλοιώνει κατόπιν η αγωγή. Όμως η αγωγή δεν ανήκει στη φύση και είναι τόσο καταστροφική για τις διαδικασίες της, όσο κι η δενδροκομία για τα δένδρα.»
«Οι άλλοι όμως μπορεί να πουν: Θα εκδικηθούμε! Κι απαντώ: Ελεύθερα! Ο ισχυρότερος θα επικρατήσει, θα έχει το δίκιο.
Ανακαλέστε τους νόμους σας, καταργείστε τα δεσμά, τις τιμωρίες και τις συνήθειές σας, και τότε η σύγκρουση θα γίνεται ανάμεσα σε σκληρότητες ανταγωνιστικές.
Κι όπως ο νόμος της φύσης ορίζει, ο αδύναμος θα υποτάσσεται στους ισχυρούς.
Πολύ ωραία! Ιδού η πρωτόγονη κατάσταση της αδιάκοπης πάλης και καταστροφής για την οποία μας έπλασε το χέρι της φύσης και στην κατάσταση αυτή συμφέρει στη ίδια να παραμείνουμε.»
